Szanowni Państwo,

zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.

Z poważaniem

Andrzej M. Sołtan

Szanowni Państwo!
Piszę tylko, żeby się upewnić: w formach dopełniacza i biernika od nazw zawodów, takich jak matematyk, muzyk, plastyk, akcent pada normalnie, na drugą sylabę od końca – matemaTYka, muZYka, plasTYka? Wiele osób akcentuje powyższe formy tak, jakby był to mianownik abstrakcyjnego rzeczownika rodzaju żeńskiego – mateMAtyka, MUzyka, PLAStyka; mało tego, sama czasem tak mówię, ale wydaje mi się, że jest to niepoprawne.
Z poważaniem,
Olga Moskalewicz

Dzień dobry,
czy kiedy omijamy czasownik w zdaniu, na przykład: „Ja pójdę do domu, ty (pójdziesz) do sklepu, a ona (pójdzie) do parku”, powinniśmy go zastąpić jakimś znakiem interpunkcyjnym? Jeśli tak, to czy można go zastąpić czymś innym niż myślnikiem, by w uniknąć konfuzji w wypadku dialogu:

– Czego szukaliście?
– Ja długiego i cieplutkiego szalika – powiedziała żyrafa.
– Ja podków – powiedział koń.
– A ja okularów – powiedziała żaba.

Z góry dziękuję za odpowiedź,
Katarzyna

Szanowni Państwo,
mam wątpliwości interpunkcyjne co do zdań: Zrobić – zrobię, tylko nie wiem kiedy, Gdy przyjadę, pójdę do biblioteki(,) i tam mnie znajdziesz.
W pierwszym myślnik wydaje mi się najlepszym rozwiązaniem, w drugim nie jestem pewien. Gdyby zmienić szyk, tak żeby zdanie podrzędne Gdy przyjadę znalazło się na drugim miejscu, nie byłoby wątpliwości, że trzeba je obustronnie oddzielić przecinkiem. A co w takiej wersji?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Witam,
nurtuje mnie kwestia pisowni numerów ulic oraz zapisu numeru telefonu. Czy powinnam napisać ul. Postępu 18 A, ul. Postępu 18A, a może ul. Postępu 18a?
Jakie reguły rządzą zapisem telefonu? Czy powinnam napisać (0-22) 222 22 22, a może 022 222 22 22? Kolejny raz mam wątpliwości.
Niestety nie udało mi się znaleźć odpowiedzi na istniejącej liście, dlatego pozwalam sobie wysłać to pytanie.
Dziękuję i pozdrawiam
Monika Kandybowicz

Dzień dobry.
Mam dwa pytania. Pierwsze z nich dotyczy zwrotu płeć mocniejsza genetycznie: czy jest on poprawny? Ja sama odczuwam go jak jakiś nieopatrzny zgrzyt językowy i nie wiem, co z nim zrobić.
Drugie z moich pytań dotyczy zwrotu włosy chowa pod hełm. Słownik nie rozstrzygnął jednoznacznie moich wątpliwości i nie wiem, czy powinno się tu zastosować biernik czy narzędnik.
Za odpowiedź dziękuję z góry.
Anna R.

Dzień dobry,

Czy zwrot „zdobyć podium” jest poprawny? Wydaje się, że można „zdobyć miejsce na podium” lub „zdobyć puchar”, jednak używany także bywa zwrot „zdobyć podium”.

Skąd się wziął wyraz podkaszarka, bo jeżeli od koszenia, to powinno się chyba pisać podkoszarka? Czy podkaszarka służy do podkaszania, czy jest to coś związanego z kaszą? Przecież mówi się, że trzeba coś podkosić, a nie podkasić.
I jeszcze jedno. Często czytam i słyszę np. że w wypadku, kiedy nie wyrazi się zgody… itd. Uważam, że poprawniej byłoby w przypadku, kiedy… Słowo wypadek kojarzy mi się z czymś nieprzyjemnym. Czy słusznie?
Pozdrawiam
Ira

Proszę wybaczyć niezręczność, ale kogo mam spytać, jeśli nie Państwa? Podpisując się jako czytelnik, zawsze mam wątpliwość co do wielkiej litery. (Abstrahuję od tego, że mamy prawo do wyróżnienia siebie). Z jednej strony skromność w korespondencji przemawia za małą, z drugiej szacunek do adresata wiąże się z szacunkiem do samego siebie. Kiedy podpisujemy się wielką, to tak jakbyśmy nadawali naszej wypowiedzi wartość, zaznaczając, że adresatowi nie zawraca głowy byle kto, tylko konkretna osoba.

Kiedy byłem w szkole, moja polonistka zawsze poprawiała mi na czerwono zdanie: „Moim ulubionym okresem jest okres romantyzmu”. Oczywiście chodziło o powtórzenie słowa okres. Wtedy mnie to bulwersowało, dziś zgadzam się z oceną polonistki. Niemniej w wielu przypadkach powtórzenie tego samego wyrazu jakoś mnie nie razi.
Pomijam tu oczywiście przypadki, kiedy chodzi o świadomy zamysł stylistyczny; pomijam wszelkie dilogie, anafory itp. Chodzi mi o zwykły tekst i o takie sytuacje, gdy trudno ocenić, czy powtórzenie już jest nadużyciem, czy jeszcze nie. W niniejszym pytaniu powtarzają się powtórzenie, przypadki, chodzi o, a także polonistka, którą mogłem zastąpić nauczycielką, ale nie zrobiłem tego, ponieważ wydaje mi się, że nie trzeba. Ale może trzeba?
Albo takie zdanie: „Przydawka stojąca przed rzeczownikiem opisuje go, stojąca po nim – klasyfikuje”. Czy jest istotne, by silić się na wyszukiwanie synonimu i zamiast drugiego stojąca pisać następująca? Albo w ogóle pominąć imiesłów? (Wystarczyłoby samo po nim).
Kiedy piszę sobie sam, niespecjalnie się tym przejmuję. Problem zaczyna się wtedy, kiedy dziecko prosi, by mu sprawdzić wypracowanie. Sprawdzam, nie razi mnie, a potem nauczycielka uznaje to i owo za błąd, w moim przekonaniu nieraz na wyrost.
Nie oczekuję w tej kwestii surowych uregulowań. Wierzę w to, że użytkownik języka ma tu stosunkowo dużą swobodę. Niemniej nie chciałbym za bardzo zabrnąć w liberalizm, bo może się okazać, że jednak…
Liczę (jak zawsze) na krótką odpowiedź, ale równocześnie wdzięczny byłbym za wskazanie, gdzie mógłbym znaleźć obszerniejsze omówienie tego zagadnienia.
Dziękuję.